Janskerk Utrecht

De Janskerk werd rond 1050 gebouwd van tufsteen, een natuursteen uit het Duitse Eifelgebied. Het was 1 van de 5 kerken in Utrecht, die aan een geestelijke gemeenschap (een kapittel) verbonden was. Van de 5 kerken stond alleen de Janskerk ten noorden van de Rijn. De rivier stroomde in de 11^e eeuw nog ter hoogte van de huidige Minrebroederstraat. Het blijft een raadsel waarom de Janskerk hier is gebouwd. Het terrein van de kerk was groot genoeg om het gebouw noordelijker en midden op de zandrug te plaatsen.

Was het een vergissing van de bouwmeester of een bewuste keuze vanwege het zogenaamde kerkenkruis? Dit kruis van kerken is halverwege de 11^e eeuw gebouwd rondom de Dom. Het kruis bestaat naast de Janskerk uit de Pieterskerk in het oosten, de Paulusabdij in het zuiden en de Mariakerk in het westen.

Het kapittel

Een kapittel bestond uit een college van geestelijken, kanunniken genaamd. Zij waren verantwoordelijk voor de eredienst in de kerk. De kanunniken kwamen vaak uit de hoogste kringen. Ze konden lezen en schrijven. Ze legden net als monniken de gelofte van kuisheid af, maar niet die van armoede. Vaak hadden ze dan ook een mooi eigen huis op het besloten kapittelterrein. De stedelijke wetgeving gold er niet. Het waren geestelijke vrijstaatjes binnen de stad.